'Onse kraemvrou met haer dochter is de heer sij gedanckt so wel ofse geen kraemvrou was,' schreef Margaretha Turnor op 15 juli 1667 in een brief aan haar man toen hun eerste kleinkind op Kasteel Amerongen geboren was.Het meisje gaf aanleiding tot speciale vreugde omdat ze vernoemd werd naar haar grootmoeder: Margaretha. Ze zou echter opgroeien tot een vrouw, die in bijna alles het tegenovergestelde was van haar zuinige naamgeefster. Margaretha was een dochter van Godard Adriaan van Reede heer van Ginckel en van Ursula Philipotta van Raesfelt. Zodra de kraamvrouw sterk genoeg was, reisde ze met haar baby terug naar haar eigen Kasteel Middachten. Daar kreeg de kleine Margaretha er in de loop der jaren nog dertien broers en zusjes bij. Vijf van hen werden aan de zorgen van hun sterke, verstandige grootmoeder op Kasteel Amerongen toevertrouwd. Dat bespaarde Ursula heel wat zorgen en onkosten; ze had er moeite mee de huishoudbeurs goed te beheren. Haar oudste dochter bleef bij haar op Middachten wonen.

Soms kwam de prins van Oranje op bezoek. Dan werd er veel geld uitgegeven om Willem III en zijn vrienden te tracteren op een feestelijk banket en andere vermakelijkheden. Tussen de hoge heren met hun bepluimde hoeden en kanten kragen was de heer van Ginckel een populaire figuur. Toen Willem III in 1688 met zijn protestantse troepen de Noordzee overzeilde om de katholiek gezinde koning van de Engelse troon te jagen, werd Margaretha's vader tot diens luitenant-generaal benoemd. In Ierland behaalde hij tal van schitterende overwinningen op de katholieke troepen. Uit dankbaarheid verhief de prins, die inmiddels tot koning van Engeland was gekroond, Van Ginckel tot hertog van Limerick, baron van Aughrim en graaf van Athlone. Groot was de vreugde toen de gloednieuwe graaf rijk en gelauwerd terugkeerde in Kasteel Middachten.

Maar de stemming sloeg om zodra hij ontdekte dat zijn vrouw Ursula tijdens zijn afwezigheid met drie van zijn dochters regelmatig een katholieke schuilkerk had bezocht. Margaretha was zelfs verliefd geworden op een rooms edelman en bleek vastbesloten met hem te trouwen. Haar grootmoeder op Amerongen was diep verontwaardigd. Ze liet in haar testament een bepaling opnemen, dat elk kleinkind aanspraak maakte op de nalatenschap 'mits deselve sij van de ware Gereformeerde Christelijke Religie'.Margaretha had inmiddels de volwassen leeftijd bereikt en deed haar eigen zin. In 1693 gaf ze voor de paters Jezuïeten in Doesburg haar ja-woord aan Johan Hendrik van Isendoorn à Blois heer van de Cannenburch. De graaf van Athlone legde zich spoedig bij haar keuze neer. Op de geloofsovertuiging na, had hij weinig op zijn schoonzoon aan te merken. Hij was ritmeester van de Verenigde Provinciën en zou de prins van Oranje letterlijk tot zijn dood toe dienen.

Tien jaar na het huwelijk sneuvelde Van Isendoorn in de Slag bij Ekeren en liet Margaretha met vijf kleine kinderen op Kasteel Cannenburch achter.

Margisendoorn

Sinds Margaretha als jonge douairière in Vaassen woonde, is Kasteel Cannenburch nauwelijks veranderd. De karakteristieke ui-vormige torenspits is gerestaureerd en de toren ziet er met het gebeeldhouwde fronton weer imposant uit.

Wie eens rond gaat kijken in Margaretha's royale behuizing komt eerst in de grote ontvangsthal. Daar ziet U rechts haar pompeuze portret, als onderdeel van de portrettengalerij der Van Isendoorns. Ze was net als haar moeder dol op geld uitgeven. Dat zien we aan haar met bont gevoerde schoudermantel en de glinsterende juwelen. Voor haar vader, de graaf van Athlone, liet ze aan de oostzijde van haar kasteel een luxueus appartement inrichten. Als hij haar logeerde, sliep hij op de 'Graefkamer', had een mooi gemeubileerde antichambre en een elegant kabinet in de hoektoren.

Margaretha liet hoge stoelen vervaardigen naar ontwerp van Daniël Marot en ook in het beschilderde plafond herkennen we diens meesterhand; het lijkt of we door een gat in het dak recht in de blauwe hemel kijken, waar met bloemen getooide kindertjes over de balustrade leunen. Hemelsblauw is ook het tongewelf van de huiskapel op het kasteel.Op deze plek kwamen de katholieke bewoners van Vaassen in het geheim bijeen om de mis te vieren. Totdat dit door de Staten werd verboden. Margaretha kocht daarom in 1706 het huis en goed Oosterhof, waar ze een schuilkerk inrichtte. Al deze uitgaven hadden het familiekapitaal uitgeput maar Margaretha leefde zorgeloos verder. Ze had immers haar inkomsten van de Gelderse papiermolens, de opbrengst van haar rogge- en boekweitvelden? Met haar dochter maakte ze per koets plezierreisjes door Holland en kocht overal snuisterijen. Bij haar dood in 1726 bedroegen haar schulden ruim honderdduizend gulden, een voor die tijd onvoorstelbaar hoog bedrag. Gelukkig was haar zoon en opvolger met een verstandige vrouw getrouwd, die het bedrag in 1765 volledig wist af te betalen. De Van Isendoorns hebben ons een weelderig stuk cultuurgoed nagelaten.

Copyright Thera Coppens

Verschenen in: Nouveau, december 1997