Ik neem gewoonlijk eeuwenlange stappen door de historie en ga dan schrijven. Maar voor mijn recente artikel bleef ik in de vorige eeuw bij een vorstin die ik zelfs persoonlijk heb ontmoet: Juliana.
De eeuw van Juliana in de Nieuwe Kerk. Foto: Mike Bink.
De eeuw van Juliana
'De eeuw van Juliana' verkondigt een oranje banier bij het entree van de Nieuwe Kerk op de Dam in Amsterdam. Onder de grijze, gotische gewelven zijn meer dan vierhonderd kunstobjecten en foto's te zien die de bezoekers meevoeren door het leven van de vorstin.
De eeuw van Juliana in de Nieuwe Kerk. Foto: Mike Bink.
Bij het koperen koorhek waar Juliana 75 jaar geleden op 6 september 1948 de eed aflegde, begint de tentoonstelling. Natuurlijk met de wieg, die haar toekomst bepaalde, omringd door doopjurk, zilverwerk, kinderwagen, babyschoentjes en eerste speelgoed. Wij kennen Juliana's vroegste japonnen alleen van oude zwart-wit foto's. Maar nu ze voor het eerst uit het depot van de Koninklijke Verzamelingen in hun oorspronkelijke kleuren worden getoond, zien ze er opvallend modern en elegant uit. Ze zouden in de collectie van een actuele Parijse couturier niet misstaan.
Thera met op achtergrond grote foto Juliana
Prinses Beatrix verrichte op 13 oktober de opening van de tentoonstelling. Maar eerst hield Anna Eleonor Roosevelt, de kleindochter van the first lady Eleonor Roosevelt een inleiding. Ze vertelde onder meer dat haar grootmoeder een column schreef in een krant en daarin 300 keer Juliana had genoemd. Mrs Roosevelt en Juliana waren echte vriendinnen.
Omdat ik een artikel schreef in het boek dat bij de tentoonstelling is verschenen, werd ik na afloop aan prinses Beatrix voorgesteld. Ze sprak spontaan over haar belangrijkste hobby: de beeldhouwkunst. De vorstin modelleerde in klei portretten van al haar kleinkinderen, zoals ze vertelde. Van prins Claus schiep ze een treffend portret dat in brons werd uitgevoerd. Op mijn vraag of ze ook een portret van haar moeder maakte antwoordde ze ontkennend. Misschien inspireert de tentoonstelling haar om zich eens aan een portretbuste van Juliana te wagen.
De lezende koningin
Toen ik het verzoek kreeg om een stuk te schrijven voor het boek dat bij de tentoonstelling verschijnt, zocht ik naar een nieuwe, onbekende kant van Juliana. En bij de herinnering aan haar bezoeken aan onze boekhandel Den Boer in Baarn stond mijn titel al vast: ' De lezende Juliana'. De prinses is vanaf haar jeugd een bevlogen lezer geweest met een eigenzinnige keuze. Ze las veel poëzie, ze was een vriendin van de bekende dichteres M. Vasalis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontving zij in Canada en de USA auteurs als Herman de Man en R. Marsman. Eenmaal terug op Soestdijk kwamen de schrijvers Annie M.G.Schmidt en de Nobelprijswinnaar Thomas Mann bij haar op bezoek.
Boekhandel Den Boer in Baarn
Als ik achter de prinses stond in de boekhandel, hoorde ik hoe zorgvuldig zij boeken uitzocht voor haar hele gezin. Hoewel zij was opgevoed met Ot en Sien koos ze voor de kleinkinderen, genietend, boeken van Roald Dahl. Wat was ze geestig en modern! Op een videofilmpje in de tentoonstelling bij het onderdeel 1970 vertel ik bij Den Boer over Juliana, vorstin tussen boeken en schrijvers.
'De eeuw van Juliana' is te zien in de Nieuwe Kerk Amsterdam t/m zondag 9 april 2023.
Aan het gelijknamige boek werkten mee: Herman Pleij, Paul Rem, Martijn Akkerman, René Appel, Erwin Olaf, ondergetekende en anderen Zie: www.wbooks.com.
Natuurlijk gaat er niets boven een boek met papieren bladzijden, die je kunt lezen en waarin je de afbeeldingen kunt bewonderen. Maar de e-books en audio-books zijn inmiddelss niet meer weg te denken. Vrijwel al mijn recente boeken zijn via Meulenhoff als e-book verkrijgbaar. Sinds dit najaar kunnen de lezers mijn boeken ook beluisteren. Storytel opent met een mooi luisterboek van 'Hortense de vergeten koningin van Holland'. De andere titels worden momenteel ingesproken en volgen spoedig. De luisterboeken zijn ideaal voor op reis, in bed of tijdens huishoudelijk werk. Ik heb mijn oortjes altijd in mijn tasje en zoek voor elke vakantie welke bibliotheek ik mee ga nemen. U kunt u o.m. abonneren op www.storytel.nl. Op de onvolprezen www.passendlezen.nl vindt u een rijk literair bestand met 17 titels van mij. Maar deze passend lezen-luisterboeken zijn uitsluitend bestemd voor mensen met een visuele handicap.
 |
 |
 |
In het boek dat bij de tentoonstelling over Juliana verscheen, staat ook een kort artikel door Lisa Veenstra over het portret dat Carel Willink in 1976 van Juliana schilderde. Het 'fantastisch realisme' zoals hij het zelf noemde, geeft een droomeffect aan het portret. Op de achtergrond is Paleis Soestdijk te zien. Willink, een van onze grootste schilders uit de 20ste eeuw, kreeg in 2017 een eigen museum dat gevestigd is in Kasteel Ruurlo.
In 1823, toen de familie Van Heeckeren van Kell nog op Kasteel Ruurlo woonde, maakte gravin Marie-Cornélie van Wassenaar er een tekening van, die is opgenomen in mijn boek: 'Marie-Cornélie, dagboek van de reis naar het hof van Sint-Petersburg 1824-1825'. In 2017 werd in dit kasteel het Carel Willink museum geopend. Daarbij zijn de herinneringen aan de oude, adellijke bewoners verdwenen. Maar in het dagboek van Marie- Cornelie zijn ze springlevend. Op Kasteel Ruurlo nam ze afscheid van haar nichtjes en neefjes voordat ze aan de spectaculaire reis naar Rusland begon. Heden en verleden haken wonderlijk in elkaar op het mooie landgoed.
450 jaar geleden brak in de kleine Republiek der Verenigde Gewesten het Rampjaar uit. Ons land werd van drie zijden aangevallen door machtige vijanden. Er is door de NTR een veelbelovende 7- delige TV serie over gemaakt. 'Het Rampjaar 1672' wordt vanaf 21 oktober iedere vrijdagavond uitgezonden op NPO2. Ik ben te zien in aflevering 3: 'De wraak van de Zonnekoning'. Daarin vertel ik, zittend op de bank bij de vijver van Soestdijk over de persoonlijke rampen die Jan de Witt en zijn gezin in de voorafgaande jaren troffen. Dat moet de waakzaamheid van de Raadpensionaris wel hebben beïnvloed.
Prinses Sophie erfgename van Goethe
Het zal de lezers van deze website zijn opgevallen dat ik langer dan u van me gewend ben geen nieuws meldde. Dat komt vooral omdat ik werk aan een boek voor de Duitse uitgeverij Römergasse Verlag in Wiesbaden over Sophie van Saksen Weimar Eisenach. In 2024 is het 200 jaar geleden dat ze in Den Haag werd geboren en daar zal men in Weimar extra de aandacht op vestigen.
Het boek voor de Duitse uitgeverij is lang niet zo dik als 'Sophie in Weimar' dat 600 p telt. Ik moet al mijn kennis dus comprimeren, wat een veelvuldig kill your darlings van me vergt.
Keizerin Sissi die tijdens mijn jeugdjaren te zien was in films met Romy Schneider in de titelrol, is weer helemaal actueel. Er is een bioscoopfilm gemaakt, die 'De corsage' is genoemd en een Duitse TV serie van Netflix: 'Die Kaiserin'. Omdat Sissi in mijn boek over groothertogin Sophie voorkomt, keek ik met extra belangstelling. Het zoetige beeld van de altijd glimlachende opgewekte vorstin is losgelaten en het verhaal wordt in de films doorgetrokken tot haar dood. De 'nieuwe Sissi' lijdt aan melancholie, schrijft gedichten en doet niet erg haar best om lieftallig over te komen. Dat is dichter bij de historische waarheid. Maar verder is er op het scenario veel aan te merken en de hofmode zag er beslist niet zo vreemd uit als Die Kaiserin ons wil laten geloven. Als je al die historische vertekeningen op de koop toe neemt blijft er nog enoeg over om van te genieten.
Lezingen
Kijkt u van tijd tot tijd op mijn Lezingenagenda? Naast de besloten programma's voor leden van verenigingen, zijn er in de komende maanden ook lezingen waar iedereen welkom is.
Thera Coppens
oktober/november 2022
LezingenagendaToekomst Historisch Toerisme Bureau
U kunt ons volgen op Facebook
