Na viereneenhalf jaar van intensief speurwerk, reizen en schrijven heb ik mijn nieuwe boek in december voltooid. De dertiende eeuw ligt in twintig hoofdstukken voor me. Een eeuw die de lente vormt van de cultuur van de Lage Landen: Dietse romans en minneliederen komen tot bloei, de kathedralen schieten op uit de grond, miniaturen verschijnen in ontembare tinten op perkament en de hoofse liefde zet de vrouw in een nieuw licht. Over de hoofdpersonen kan ik nu nog moeilijk spreken. Mijn biografie is net af en zij zijn nog warm. In 2019 gaan zij de wereld in voor een tweede leven.
Miniatuur van de maand december uit het psalter van Eleonora van Aquitanië, uit het bezit van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag
Nieuwe boek
Er moet nog heel veel gebeuren voor het boek bij Uitgeverij Meulenhoff verschijnt. Het kiezen van de illustraties bijvoorbeeld, is nog een heel gevecht, want ik heb honderden schitterende afbeeldingen en zesendertig kleurenpagina's ter beschikking..
Preek van de Leek – De reis van je leven
Op 27 januari hield ik in de Paaskerk in Baarn de Preek van de Leek getiteld De reis van je leven. Deze lekenpreken blijken in alle steden te worden gehouden en trekken mensen naar de kerk die er gewoonlijk niet meer komen. Ik had Paula Bär-Giese en Hans Meijer uitgenodigd voor de muzikale invulling tussen mijn teksten.
.1219 en 2019 Franciscus bij de moslims
Voorzichtig vlocht ik door mijn preek al iets uit mijn volgende boek. Het fragment gaat over het optreden van Sint-Franciscus die in 1219 tijdens de Vijfde kruistocht op zijn blote voeten door het legerkamp liep, waar de zwaar bewapende ridders zich voorbereiden op de grote aanval die het verweer van de Saracenen moet breken. Sint-Franciscus probeert nog een bloedbad te voorkomen en legt ongewapend een bezoek af aan de sultan om over vrede te spreken.
Afbeelding fresco: Franciscus bij de sultan door Giotto
800 jaar geleden
Op 4 februari 2019 zag ik op het journaal dat paus Franciscus voor het eerst in de geschiedenis een bezoek heeft gebracht aan het Arabisch schiereiland, waar de islam is ontstaan. De paus hoopt met zijn reis het begrip tussen christenen en moslims te versterken. Het is bizar dat deze gebeurtenis precies 800 jaar geleden ook plaatsvond met de gelijknamige heilige Franciscus in de rol van vredestichter.
In de etalages van toeristenshops in Assisi zag ik dat het beeldje van de paus al een plaats tussen de heiligenbeeldjes heeft gekregen.
Prinses Sophie in hotel
In Den Haag zijn altijd zoveel mooie tentoonstellingen te zien dat we twee hotelovernachtingen boekten om museumtijd te winnen. We kozen daarvoor Hotel Carlton Ambassador dat de gasten van het Historisch Toerisme bureau zich zeker herinneren.
Het portret van prinses Sophia boven de schouw en op het menu van het restaurant.
Prinses Sophie, groothertogin van Saksen Weimar Eisenach leeft voort in deze luxe Haagse ambassadewijk waar ze veel grond bezat. De laan met zijn monumentale paardenkastanjes draagt haar officiële doopnaam: Sophialaan. Twee jaar geleden schonk ik het hotel mijn biografie Sophie in Weimar, een Oranjeprinses in Duitsland. Nu staat dit boek dat dit jaar een vijfde druk kreeg, op een opvallende plek in de salon die herdoopt is in Sophia-Salon. Haar portret hangt boven de schouw en staat zelfs op de menukaart van het restaurant, waar tongvertroetelende gerechten geserveerd worden.
Quentin Blake vrolijkt op tot 3 maart
Ik kom er een beetje laat mee want de vrolijke tentoonstelling het Huis van het Boek, museum Meermanno dus, duurt nog maar tot 3 maart. Dus doe de snelle schoenen aan en ga naar Den Haag want anders zijn ze verdwenen: de heerlijke Mr. Stink, Matilda, de GVR, de Minpins en andere monsters en lieve kindertjes die Blake schiep. Natuurlijk hebt u de tekeningen in de boeken van Roals Dahl en anderen bekeken maar de originele werken zijn toch mooier. In een interview op de video vertelt hij over zijn leven en werk.
In het bescheiden Louis Couperusmuseum vol literaire genietingen in de Haagse Javastraat 17 raakte ik onder de betovering van Japanse prenten die herinneringen oproepen aan de rondreis van de schrijver door Japan (1921-1922). Hij schreef daar Het snoer der ontferming, waarvan onlangs een mooi geïllustreerde herdruk is verschenen. De dame in haar rode kimono op het omslag is een dichteres in de bloei van haar creatieve leven. Op de prent daarnaast is ze in het museum te zien als oude, verarmde en vergeten vrouw. Zo biedt elke prent een aangrijpend verhaal of legende.
Couperus toont in de reisbrieven die hij in de Haagsche Post publiceerde dat zijn kennismaking met het land van de Rijzende Zon in feite een afgang werd. Sociaal bewogen schetst hij het bittere lot van Japanse prostituees en geisha's. Op een prent is te zien hoe ze in het ruim van een volgepakte boot hun werk moeten doen. In mijn middelbare schooljaren heb ik het werk van Couperuis verslonden en hij heeft veel bijgedragen tot mijn liefde voor literatuur en historie. Deze schrijver die op het niveau van Zola, Dumas, Walter Scott, Tolstoj of Thomas Mann staat, krijgt in ons land helaas niet de eer die hem in Frankrijk, Engeland, Rusland of Duitsland ten deel zou vallen. Gelukkig houdt een fanatieke groep liefhebbers de nagedachtenis aande tijdloze schoonheid van zijn romans in leven. In de Javastraat legde ik mijn hand eerbiedig op zijn bureau, waar hij zoveel meesterwerken heeft geschreven. Te zien tot 14 mei 2019: www.louiscouperusmuseum.nl
Bij elk bezoek aan Den Haag hoort Museum Beelden aan Zee. Scheveningen is geheel op de schop en het mooie Kurhaus ligt vervreemd van zijn omgeving tussen de zandhopen van in aanbouw zijnde panden. Het moet nog leuk worden. Maar in het museum kun je alles daarbuiten vergeten en wel honderd werken zien van Ossip Zadkine. De beeldhouwer koestert zijn materiaal. Een uit een amandelboom gesneden jachtgodin voegt zich naar de patronen in het hout. Zadkines beroemde goudkleurige hert staat tegen het machtige decor van duinen en zee. Twee beelden van de nymph Daphne die op de vlucht voor Apollo in een olijfboom verandert zijn alleen al om de naam favoriet. Tot 3 maart www.beeldenaanzee.nl
En natuurlijk brachten we een nieuwsgierig bezoek aan de Pulchri studio om te zien wat de hedendaagse kunstenaars ons te bieden hebben en we gingen langs bij Hendrik en Sientje om hun altijd inspirerende Collectie Mesdag te zien.
Jeroen Bosch en de Driekoningen
Foto: The Metropolitan Museum of Art, New York via het Westbrabants Museum
Het schilderij dat Jeroen Bosch schilderde van de Aanbidding der Koningen heeft me altijd gefascineerd. Een aantal jaren geleden wijdde ik er een kerstverhaal aan dat ik Drie wijven uit het oosten noemde. Centraal staat het middeleeuwse toneel dat in de kersttijd op een wagen werd opgevoerd, meestal op een plein voor de kerk zodat het hele volk kon komen kijken. Het schilderij uit het Metropolitan museum of Art in New York is nu voor een keer terug in de geboortestad van Jeroen samen met andere werken. Zo innig, gelovig en met toewijding geschilderd alsof er nog geen duivels en monsters op de loer liggen die zijn latere werk bevolkten. Uit de Stal van Bosch is nog tot 10 maart te zien. Zie www.noordbrabantsmuseum.nl.
Keulen en de Driekoningen
In mijn nieuwe boek doen ook de Heilige Driekoningen hun intrede in de historie. Geen bezoek aan Keulen gaat voorbij zonder hun sublieme gouden schrijn in de Dom te te zien, de stad van mijn onbekende grootmoeder. Lees er over: De heilige Driekoningen in Keulen.
Manet in Haarlem
Afbeelding: Le Fifre door Edouard Manet. Musée d'Orsay Parijs
Sinds de publicatie van mijn boek 'Suzanne en Edouard Manet' in oktober 2014 (inmiddels 3de druk), verschijnt er telkens verbluffend nieuws over de grote Parijse schilder. Zo verwierf het Louvre in Abu-Dhabi een spectaculair meesterwerk dat tijdelijk naar dit verre filiaal van het Louvre zal verhuizen. Het is het portret dat Edouard schilderde van Léon Koëlla, zoon van Suzanne en l'artiste musicien als 'Le Fifre' (de fluitspeler).
Nederland blijft wat Manet betreft achter bij de buitenlandse musea. We hebben geen olieverfschilderij van hem en er is nog steeds geen grote overzichtstentoonstelling van zijn werk in ons land te zien geweest.
Maar nu verblijdt het Frans Halsmuseum ons met de aankondiging van de tentoonstelling: 'Frans Hals en de modernen' met als ondertitel: 'Het nog nooit vertelde verhaal van Manet, Van Gogh en andere 19de eeuwse kunstenaars'. Voor Edouard vormden zijn bezoeken aan het geboorteland van zijn geliefde Suzanne Leenhoff een bron van inspiratie. Hij zag schilderijen in het Frans Halsmuseum in Haarlem en het Rijksmuseum (beide collecties waren toen op andere locaties te zien) en onderging de invloed van de Hollandse meesters.
Vondst
Als spectaculair cadeau werd vlak voor de tentoonstelling een schilderijtje van Manet teruggevonden dat hij in Haarlem schilderde (1872) na het zien van De regentessen van het Oudemannenhuis van Frans Hals. Het is een kleine kopie van 46 X 32 centimeter en het geeft in elke verfstreek zijn bewondering weer voor de grote meester uit de Gouden eeuw die hem zo inspireerde.
Zie ook: historisch toerisme
Thera Coppens Februari 2019
Toekomst Historisch Toerisme Bureau
U kunt ons volgen op Facebook
