December 2024, Januari 2025
In mijn persoonlijke historie was 2024 een heel moeilijk jaar. Mijn man Wim Hazeu overleed op 2 juli. Een tijd lang leefde ik in leegte en mist.
Rangeeni, mijn webmaster, vroeg me om buiten het drukke toeristenseizoen mee te gaan naar de Algarve. Daar zwierf ik elke morgen alleen langs de kust van de Atlantische Oceaan tussen enorme rotsen. De natuur vormt in al zijn verschijningen een grote troost.
In het plaatsje Silves dat landinwaarts op de rotsen ligt, stond ik onverwachts tegenover een bronzen gestalte uit mijn laatste boek dat in de vroege middeleeuwen speelt. Het was Sancho I, koning van Portugal bijgenaamd 'de Bevolker'. Hij waakt over de poort van het reusachtige Castelo dat in rode zandsteen is opgetrokken.
Sancho's zoon Ferrand kon het niet verkroppen dat zijn oudere broer na de dood van zijn vader troonopvolger werd. Zelf erfde hij als een van de eenendertig broers en zusters geen troon of kroon.
Daarom greep hij de kans om met de pas twaalf jaar oude Johanna, gravin van Vlaanderen en prinses van Constantinopel te trouwen. Hij werd daardoor heerser over een van de rijkste landen van Europa. Zijn jonge vrouw had vanaf dat moment niets meer over haar bezittingen te vertellen.
Het liep slecht met de Portugese prins af. Hij belandde in de duistere kerker van de Tour Neuve van het Louvre in Parijs. Daar leefde hij op herinneringen aan zijn zonnige geboorteland aan de Atlantische Oceaan. Ferrand kreeg twaalf jaar de tijd om zijn fatale ambities te vervloeken.
Bij terugkeer in het lege huis vond ik bij de post een uitnodiging om op 6 december aanwezig te zijn in het Goethe-Schiller archief in Weimar waar 'Sophie, Macht, Kultur. Regentin im nachklassischen Weimar' feestelijk ten doop werd gehouden.
De verzamelbundel is samengesteld ter gelegenheid van het 200ste geboortejaar van de Oranjeprinses. Ik schreef er een geïllustreerd opstel in, gewijd aan de turbulente jeugdjaren van Sophie in Brussel, Den Haag, Tilburg, Weimar en Soestdijk. Dit keer ging ik niet naar Weimar, maar wachtte thuis op de bezorging van het boek.
Het hele jaar door waren er wisselende tentoonstellingen te zien in het door Sophie gestichte Goethe-Schiller Archief.
In mei 2024 ging ik er op aandringen van Wim nog naartoe. Hij vond dat ik vooral door moest gaan met mijn werk. Het was een feest om daar een lezing te mogen houden over mijn boek 'Sophie in Weimar, Leben und Werken der Groszherzogin von Sachsen Weimar Eisenach'. Het ligt sinds 8 april, de datum waarop Sophie op de Kneuterdijk in Den Haag werd geboren, in de Duitse boekwinkels. Het boek is hier verkrijgbaar.
Sophie, dochter van koning Willem II en Anna Pavlovna, wordt in ons Duitse buurland gewaardeerd om haar grote verdiensten, vooral op cultureel gebied.
Wat zou er met het omvangrijke oeuvre van Goethe en Schiller zijn gebeurd als zij het niet had geërfd? Door de oprichting van het eerste literatuurarchief in Duitsland blijft ze een voorbeeld voor iedereen die van boeken houdt. Als er in ons land meer aandacht aan haar werd besteed, zou ze ook hier postuum de leescultuur kunnen bevorderen.
Wim was een groot bewonderaar van de schilderijen van zijn vriend Michiel Schrijver.
Hij vertelde me in mei over het nieuwste werk en de plannen voor een boekuitgave. De titel 'Zeestreken' stond toen al vast. De verschijning van het boek, verrijkt met teksten van Joanne Nihom, kon mijn man niet meer meemaken.
De presentatie vond op 1 december plaats. Michiel vroeg me het eerste exemplaar in ontvangst te nemen. Ik heb dat uit naam van Wim dankbaar aanvaard.
De zee ruist op alle schilderijen van Michiel. Nabij of in de verte, in helder daglicht of warme zomernachten omspoelen de golven zijn droombeelden. De zee en de rouw vloeien voorgoed samen in 'Zeestreken' van Michiel Schrijver.
Van elk strand neem ik schelpen of stenen mee naar de Algemene Begraafplaats in Baarn. Daar ligt Wim dicht bij Escher; de biograaf bij de kunstenaar. Het is mijn plek om moed en inspiratie te vinden.
Lezingen
Foto: Marie-Louise Loomans
Kijkt u van tijd tot tijd op mijn Lezingenagenda? Naast de besloten programma's voor leden van verenigingen, zijn er in de komende seizoenen verspreid over ons land ook lezingen waar iedereen welkom is. Tot ziens in het verleden.
