Dit najaar verschijnt mijn nieuwe boek : 'Sophie in Weimar, Leben und Werken der Groszherzogin von Sachsen Weimar Eisenach' (Paperback 19,90 euro).
Ik schreef dit boek in opdracht van Verlagshaus Römerweg ter gelegenheid van het 200ste geboortejaar van de Oranjeprinses Sophie. Als groothertogin van Saksen Weimar Eisenach verrichtte ze groots
werk op cultureel en sociaal gebied. Deze vrouw die in ons land nog altijd over het hoofd wordt gezien richtte het eerste literaire archief in Duitsland op: het Goethe-Schillerarchiv.
Ze bracht daarin haar literaire schatten in veiligheid: de complete papieren nalatenschap van Goethe die ze in 1885 van diens kleinzoon Walther erfde. De nazaten van Schiller vertrouwden haar daarop de literaire erfenis van hun grootvader toe en velen volgden dit voorbeeld. In het wereldberoemde archief wordt in 2024 een tentoonstelling aan Sophie (1824-2024) gewijd. Ik zal daar bij de presentatie van mijn Duitse boek ook een lezing over haar houden. Bijzonderheden leest u t.z.t. op mijn website/lezingenagenda. Zie over mijn Duitse boek: Weimarer Verlagsgesellschaft - Sophie in Weimar Leben und Wirken der Großherzogin von Sachsen-Weimar-Eisenach 1842-1897.
Onder de vele schilders, componisten en schrijvers die Sophie aan haar hof in Weimar uitnodigde, was ook het Friese schildersechtpaar Christoffel en Kate Bisschop. Tijdens haar allerlaatste bezoek aan ons land in 1896 ontmoette de inmiddels bejaarde groothertogin het bevriende echtpaar voor een laatste keer. Ze hadden in hun Villa Frisia in Schevingen hun nostalgische werken geëxposeerd.
Sophie hield van Friesland en liet zich kort voor haar huwelijk in Friese klederdracht portretteren. Ik ga binnenkort naar Leeuwarden om de tentoonstelling over Kate en Christoffel te zien.
Hedy d'Ancona die een podcast over deze kunstenaars maakte (te beluisteren via onderstaande website) is er enthousiast over. Ik laat mijn lezers nog weten of ik ook groothertogin Sophie daar tegenkom. In mijn Nederlandse boek 'Sophie in Weimar, een Oranjeprinses in Duitsland' komt u het Friese paar (hoofdstuk 29) tegen. De tentoonstelling met als ondertitel 'verlangen naar vroeger' is te zien t/m 7 januar1 2024: Christoffel & Kate Bisschop (friesmuseum.nl)
Een nog beroemder kunstenaarsechtpaar uit de negentiende eeuw trouwde op 28 oktober 1863 in de Maartenskerk in Zaltbommel: Suzanne Leenhoff en Edouard Manet. Het kleine Museum Stadskasteel zal een bescheiden tentoonstelling aan hen wijden. Suzanne, die zich tot een briljant pianiste ontwikkelde, was in Delft geboren. Maar het gezin verhuisde toen ze dertien was naar Zaltbommel. Het was in die mooie stad aan de Waal dat Franz Liszt haar in 1842 ontdekte en de raad gaf om in Parijs haar talent te ontplooien.
Wie daar nog aan twijfelt moet het artikel lezen dat ik in december 2022 in The Burlington Magazine publiceerde: Suzanne Leenhoff and Léon Koëlla, a mystery solved. Er zijn 8 pagina's gewijd aan mijn onderzoeksresultaten, die nu wereldwijd gelezen kunnen worden: : https://issuu.com/burlington/docs/coppens_manet_dec22
Met oortjes in mijn tasje
 |
 |
 |
 |
Sinds najaar 2022 kunnen de lezers mijn boeken ook beluisteren. De luisterboeken zijn ideaal voor op reis, in de tuin of tijdens huishoudelijk werk. Gaat u naar Parijs? Beluister dan mijn boek over Suzanne in de Batignolles of volg Hortense de Beauharnais op haar rij- en wandeltochten door het Bois-de- Bologne. Een bezoek aan Weimar krijgt een extra dimensie als u naar mijn biografie 'Sophie in Weimar' luistert. Ik heb mijn oortjes altijd in mijn tasje en zoek voor elke reis welke bibliotheek ik mee ga nemen. U kunt u o.m. abonneren op www.storytel.nl.
Op de onvolprezen www.passendlezen.nl vindt u een rijk literair bestand met 17 titels van mij. Maar deze passend lezen-luisterboeken zijn uitsluitend bestemd voor mensen met een visuele handicap.
Daar hoor ik sinds enige tijd helaas ook bij.
Op uitnodiging van mijn vriendin Herma de Jong, de couturier die historische hoeden en kostuums maakt, zag ik in de Stopera in Amsterdam de opera 'Maria Stuarda' van Donizetti.
Maria Stuarda | 22-23 | De Nationale Opera (operaballet.nl)
De uitvoering blinkt in alles uit: adembenemende stemmen, prachtige kostuums en aangrijpende muziek. Nog lang daarna dwaalden de witte gestalte van Elizabeth en de donkere van haar nicht Maria door de kostbare herinnering van die avond. Omdat ik de boeken 'Elizabeth R' en 'Maria Stuart koningin van Schotland' schreef en in gedachten jarenlang met hen meeleefde, vergat ik even dat Donizetti de geschiedenis heeft vervalst.
Natuurlijk hebben de twee vrouwen elkaar nooit ontmoet: Elizabeth gaf bevel Maria te onthoofden toen haar slachtoffer al jaren opgesloten zat in een afgelegen kasteel. Gelukkig heeft Donizetti zich niet aan dit historisch juiste feit gehouden. Anders hadden we de schitterende aria moeten missen waarin Maria haar koninklijke nicht uitscheldt..
Paus Innocentius die Bouchard in de ban deed.
Als de historische verbeelding op hol slaat dreigt het gevaar, dat de waarheid voorgoed wordt verminkt. Dat is in veel kostuumdrama's op de TV het geval en helaas ook in de opera 'Bouchard d'Avesnes' van de Belgische componist Karel Miry (1864). Het libretto is gebaseerd op het leven van de hoofdpersonen van mijn boek 'Johanna en Margaretha gravinnen van Vlaanderen prinsessen van Constantinopel'.
De opera wijkt zo ver af van de ware geschiedenis, dat het lachwekkend is. Het is zo zonde van de prachige muziek, de koorzang en de zang van de solisten. Margaretha verklaart in een prachtige aria haar eeuwige liefde aan Bouchard. Ze is bereid hem te vergeven dat hij de priesterwijding heeft ontvangen en bemint hem tot in de dood. Dat de toen 41-jarige Boucahrd Margaretha als 10-jarig kind verkrachtte en haar zo dwong tot een huwelijk past natuurlijk niet in het libretto.
Het valse libretto heeft niettemin een muzikaal meesterwerk opgeleverd. Het werd honderdvijftig jaar na de voltooiing voor het eerste in een complete uitvcoering weer op de planken gezet. Je kunt er vanaf je eigen stoel van genieten: Karel Miry - Bouchard d'Avesnes (synopsis) | 401dutchoperas.nl.
Gevarendriehoek
Pas op: geschiedvervalsing
Het zou niet kwaad kunnen als de kijkers en luisteraars aan het begin van films en opera's indien nodig worden gewaarschuwd met een gevarendriehoek: dit verhaal bevat historische onjuistheden.
Juliana vorstin tussen boeken en schrijvers
In april van dit jaar hield ik bij 'De eeuw van Juliana' in de Nieuwe Kerk te Amsterdam een lezing over 'De lezende Juliana'. De spraakmakende tentoonstelling is afgelopen maar het boek dat bij De eeuw
van Juliana (uitgeverij W-books) verscheen, blijft in de boekhandel verkrijgbaar. Lees hier mijn artikel.
Meer Oranje - Nassau
Maurits een van de vele portretten die uit de werkplaats van Michiel van Mierevelt komen. Particulier bezit.
Bij de opening van het nieuwe Museum Mauritshuis in de lente van dit jaar in het Brabantse Willemstad, hield ik een lezing over Prins Maurits. Hij liet het mooie gebouw in 1623 als jachtslot bouwen. Lees Maurits prins van Oranje - Thera Coppens. En ga vooral eens naar het prachtige vestingstadje kijken. Let op de openingstijden van het museum. Mauritshuis Willemstad | gemeente Moerdijk
Antonius Mor
In juni herhaalde RTV Utrecht de film van Maarten van Rossum waarin ik over mijn passie voor de portretten van Anton Mor kon vertellen. In het Geschiedenismagazine (GM) van april 2023 verscheen toevallig ook mijn artikel over Mor, de schilder van de Zwijger.
Hortense 11de druk
Hortense koningin van Holland en kroonprins Napoleon Charles
In maart 2023 verscheen de elfde druk van mijn boek 'Hortense de vergeten koningin van Holland.'
De biografie groeit mee met de tijd. Uitgeverij Meulenhoff stelde voor het woord 'slaaf' overal te veranderen in 'slaafgemaakte'. Daarmee kreeg het hoofdstuk over de kleutertijd van Hortense een andere melodie: nu houden 'slaafgemaakten' de suikermolens van Hortenses grootmoeder op de plantage van Martinique draaiende.
Suikerplantage op Martiniqe
En het is een 'slaafgemaakte' die Hortenses moeder voorspelt, dat ze in een tweede huwelijk 'hoger zal worden dan een koningin.' Josephine de Beaharnais dacht nog vaak aan deze slaafgemaakte toen ze in de Nôtre Dame door keizer Napoleon gekroond werd tot keizerin.
Podcast: De klassieke bibliotheek over Suzanne
Het programma Opium van NPO Radio 4 heeft een unieke serie podcasts gemaakt: 'De Klassieke Bibliotheek. Boeken waar muziek in zit'. Het negende boek waaruit de authentieke muziek opklinkt is 'Suzanne en Edouard Manet. Over de liefde van een Hollandse pianiste en een Parijse schilder'.
Suzanne Leenhoff aan de piano door Edouard Manet, Musée d'Orsay, Parijs
Annemieke Bosman en Mathijs Deen lezen fragmenten voor uit mijn boek waarbij een prachtig klankdecor klinkt van piano, viool en orkestwerken die het leven van Suzanne opluisterden.
Als ze in 1829 in Delft wordt geboren hoor je meteen al een verrassing: een melancholieke compositie van haar vader Carolus Leenhoff. We horen het klokkenspel van de Gasthuistoren in Zaltbommel,een pianowerk van Franz Liszt waarmee hij zijn genie in het stadje aan de Waal onthulde. We reizen op de klanken van beroemde tijdgenoten mee naar Parijs. Het blijft van Wagner tot Charbrier boeiend.
En als de laatste noten van Schumann wegsterven bij de dood van Suzanne blijft de ontroering nog lang hangen...
Lezingen
Kijkt u van tijd tot tijd op mijn Lezingenagenda? Naast de besloten programma's voor leden van verenigingen, zijn er in de komende maanden ook lezingen waar iedereen welkom is.
Thera Coppens
LezingenagendaToekomst Historisch Toerisme Bureau
U kunt ons volgen op Facebook
