Jeroen Bosch werd in 1450 in Den Bosch als Jeroen van Aken geboren. De weinige biografische gegevens laten hun licht schijnen over een vrij eentonig bestaan. Hij groeide op in Den Bosch, leerde er schilderen in het familiebedrijf, trouwde met Aleid van de Meervenne, werd een gevierd en goedbetaald meester en stierf in 1516 in Den Bosch. Brandende vragen bleven tot nu toe onbeantwoord. Heeft hij andere schilders ontmoet? Is hij op reis geweest? Misschien de Alpen over om de Italiaanse meesters te ontdekken? Had hij geen kinderen? Zijn biografie is even raadselachtig als de wezentjes die over zijn panelen scharrelen.

Schaatsende postbodevogel detail uit De verzoeking van de Heilige Antonius

Misschien wordt er ooit bij toeval een regel over hem in een binnen- of buitenlands archief gevonden. Jeroen Bosch zit altijd vol verrassingen zoals bleek op maandag 1 februari 2016 toen het Bosch Research and Conservation Project (BRCP) onthulde dat er een onbekend schilderij van de meester is ontdekt in het depot van het Nelson- Atkins Museum of Art in Kansas City.
Kansas City! Zelfs Bosch had dit niet kunnen verzinnen want Amerika moest nog worden ontdekt en Columbus was een jaar jonger dan de schilder. Het 'nieuwe' schilderijtje van de heilige Antonius is overigens zo klein, dat je het op de tentoonstelling makkelijk over het hoofd ziet.

HeiligeAntonius
De verzoeking van de heilige Antonius door Jeroen Bosch uit Kansas City

De schilder en de prins
Toen Willem van Oranje in 1533 werd geboren was Jeroen Bosch al een tijd dood. Maar zijn schilderijen werden steeds beroemder. Een van zijn mooiste panelen, De Tuin der Lusten, hing in het Palais de Nassau van de prins van Oranje in Brussel. Misschien heeft Philips van Spanje het daar even gezien toen hij als kroonprins met zijn vader Karel V een kennismakingsbezoek bracht aan de Lage Landen. Prins Willem was toen nog een dierbare page van keizer Karel V en hij beloofde diens opvolger tot de dood toe trouw te dienen. Lees de tekst van het Wilhelmus er maar op na.

MorWvO

Willem van Oranje door Anton Mor in 1555

Maar de historie veranderde ingrijpend: toen Philips II koning van Spanje was geworden zette hij een wreed bewind in en liet onschuldige onderdanen vervolgen en terechtstellen. Willem en zijn vrienden kwamen er tegen in opstand en voornamer edelen als Egmond en Hoorne werden gevangen genomen en publiekelijk onthoofd. Willem ontsnapte met zijn gezin naar de Dillenburg en redde daarmee zijn leven. Van zijn kunstcollectie redde hij alleen een serie wandtapijten. Het eerste dat de Spaanse troepen roofden toen ze in 1567 het Palais de Nassau in Brussel binnen stormden was De Tuin der Lusten van Jeroen Bosch. Het drieluik belandde in de verzameling van Alva's bastaardzoon en werd later verworven door Philips II, die het in zijn slaapvertrek in het Escorial hing.

tuin der lusten

Als de tentoonstelling in Den Bosch op 8 mei wordt afgesloten reizen alle meesterwerken van Jeroen Bosch naar Madrid. Daar wordt de tentoonstelling op 31 mei in het Prado heropend. Maar dan met als hoogtepunt De Tuin der Lusten, die het museum niet in bruikleen wilde afstaan aan het Noordbrabants museum in Den Bosch. Misschien een reden voor u om in de zomer naar Madrid te gaan? Kijk dan naar de namen van de beroemdste meesters uit de collectie die in het portaal zijn uitgebeiteld.

044

Het zijn bijna allemaal meesters uit de Lage Landen: Patinir, Rogier van der Weyden, Bosch, Alberto Durero, Hans Holbein, Antonio Moro, Rubens, Van Dyck, Rembrandt ...
Bosch prijkt boven 'mijn' Antonius Mor uit Utrecht, die in Nederland nog altijd veronachtzaamd wordt maar in het Prado een hele zaal kreeg. Leest u nog eens de biografie 'Antoni Mor hofschilder van Karel V' die ik in 1999 publiceerde. Lees ook het artikel..
U zult het met me eens zijn dat het hoog tijd wordt voor een herontdekking van Mor.

 OmslagSuzanne


 johanna en margaretha klein  

  OmslagSuzanne   

 OmslagSophie    

 omslaghortense

E OmslagSuzanneHistorisch Toerisme Bureau

* Nieuw boek * Hofjapon van Prinses Sophie * Bonaparte

 Tromplaan 7A 3742 AA Baarn E. This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Go to top